Farbod Moghaddam is komiek, presentator en workshopdocent. Hij is 28 jaar en geboren in Iran toen het land in oorlog was met Irak. Het gezin vluchtte naar Nederland toen hij vijf was. “We zijn uit Iran gevlucht om ergens te gaan wonen waar vrijheid was om te gaan en staan waar je wil, om je te ontwikkelen zoals je wil en om de kansen te krijgen die we in Iran niet hadden.”
Cultuur vs. regime
‘Mijn ouders wilden dat ik de Iraanse cultuur mee kreeg, dus ik ben Iraans opgevoed. Thuis praten we Farsi, eten we Iraans en doen we veel met familie. Mijn ouders vonden het niet erg dat ik ook Nederlands zou worden maar zeiden “Nederland maak je wel mee als je de deur uitgaat”. Het regime in Iran legt je veel regeltjes op. Mensen gaan daar op een creatieve manier mee om. Humor is bijvoorbeeld heel subtiel. Ook wordt er ontzettend veel geflirt. En omdat het eigenlijk niet mag is iedereen er ontzettend goed in geworden.’
Anarchistische vrijheid
‘Soms heb je juist meer vrijheid in Iran dan in Nederland. Als ondernemer heb je bijvoorbeeld geen vergunningen nodig en ook hoef je geen belasting te betalen. Als je de appels uit je tuin wil verkopen langs de weg dan kun je dat gewoon doen. In het verkeer net zo. Er zijn wel regels, maar mensen nemen het niet zo serieus. Er wordt helemaal niet zo op gelet als hier. Er heerst eigenlijk een soort anarchistische vrijheid.’
Vrijheid van meningsuiting is een wapen
‘Vrijheid van meningsuiting is een wapen. Je kan er mensen mee aanvallen en je kan jezelf er mee verdedigen. Tegenwoordig lijken we vrijheid van meningsuiting juist te beperken. Er is minder geduld voor de mening van anderen en politieke incorrectheid is de nieuwe politieke correctheid. Dat gebeurt wereldwijd. Het is de tijdsgeest waar we in leven: idealistische mensen worden gezien als zwak. Het tegengeluid zal hoop ik ook weer komen.’
Vrijheid binnen en buiten
‘Als je in Iran je kritische stem wil laten horen, dan moet je wel oppassen voor de regering. Alleen binnenskamers heb je de vrijheid om te zeggen wat je wil. Het grote verschil met Nederland is dat hier iedereen continue gebruik maakt van internet. Je ziet ook hoe mensen, die hun stem laten horen op social media, aangevallen kunnen worden. Kijk bijvoorbeeld naar Sylvana, iemand die wat mij betreft heel rustig de dialoog aan wil gaan over een paar pijnpunten. Ik ben er echt van geschrokken hoe zij is afgeslacht op social media. Laat haar gewoon ook haar ding zeggen?’
“Kijk die gekken nou”
‘Door mijn reizen naar Iran heb ik geleerd dat vrijheid relatief is. Vrijheid daar is heel anders dan hier en ik zie niet dat ze in Iran ongelukkiger zijn. Het lijkt zelfs alsof mensen daar soms met simpele dingen gelukkiger zijn. Mijn neef vertelde dat hij met zijn vrienden in de auto zaten dat ze stopten langs de weg om daar tien minuten met elkaar te dansen. Kan je het je voorstellen?! Hier zouden mensen zeggen: “kijk die gekken nou.” Doordat er zoveel regels van bovenaf zijn is er een groter gevoel van saamhorigheid. Mensen veroordelen elkaar minder en daar vinden ze veel vrijheid in.’